کموتاتور (Commutator)

کموتاتور (Commutator) یک قطعه مکانیکی است که در دینام‌های جریان مستقیم (DC) و برخی موتورها برای تغییر جهت جریان الکتریکی استفاده می‌شود. این قطعه معمولاً از یک سری حلقه‌های مسی یا برنزی ساخته می‌شود که به شافت دینام متصل هستند. کموتاتور در فرآیند تبدیل انرژی مکانیکی به الکتریکی نقش مهمی دارد و وظیفه آن هدایت جریان برق از آرمیچر به بیرون دینام است. به‌طور خاص، کموتاتور جهت جریان الکتریکی را در سیم‌پیچ‌های آرمیچر تغییر می‌دهد تا از یک جریان متناوب (AC) به یک جریان مستقیم (DC) تبدیل شود. این تغییر جهت جریان باعث می‌شود که حرکت چرخشی آرمیچر در دینام یا موتور به طور پیوسته ادامه یابد.

عملکرد کموتاتور به این صورت است که هنگامی که آرمیچر شروع به چرخش می‌کند، سیم‌پیچ‌های آن به‌طور مداوم با قطعات کموتاتور تماس پیدا می‌کنند و جریان الکتریکی از سیم‌پیچ‌ها به سیم‌های خارجی منتقل می‌شود. کموتاتور با تغییر اتصال هر سیم‌پیچ به منبع جریان، از برگشت یا معکوس شدن حرکت آرمیچر جلوگیری می‌کند و تضمین می‌کند که دینام یا موتور به‌طور مداوم چرخش داشته باشد. این قطعه در موتورهای الکتریکی و دینام‌های قدیمی‌تر، نقش حیاتی در عملکرد سیستم ایفا می‌کند. با گذشت زمان، کموتاتور ممکن است دچار سایش شود و نیاز به تعویض داشته باشد، زیرا اصطکاک مداوم می‌تواند باعث خرابی آن شود. در دینام‌های جدیدتر، این قطعه کمتر دیده می‌شود زیرا بیشتر سیستم‌های برقی خودروها از دینام‌های جریان متناوب (AC) و رگولاتورهای الکترونیکی استفاده می‌کنند.